گزارش فناوری مهر؛
حجم جهانی دیتا ۲۶ برابر فاصله زمین تا ماه می شود!
به گزارش آتی جو متخصصان حوزه فناوری ۵ پیشبینی را برای آینده کلان داده های دنیا عرضه کرده اند که بر مبنای آن حجم جهانی داده تا سال ۲۰۲۵ به اندازه ۲۶ برابر فاصله زمین تا ماه می رسد.
به گزارش آتی جو به نقل از مهر، با تداوم روند گسترش اینترنت در سالهای اخیر، حجم داده های جهان از یک دهه پیش رشد تصاعدی خویش را شروع کرده است. توسعه شبکه های اجتماعی، کاوشهای اینترنتی، پیام های متنی، فایل های چندرسانه ای دانلود و آپلود شده و دستگاههای متصل به اینترنت، منشأ اصلی این افزایش حجم محسوب می شوند. به عبارت دیگر جمع آوری اطلاعات از طرق یاد شده، سبب پدیداری حجم بسیار گسترده ای از اطلاعات شده است که با عنوان کلان داده شناخته می شود. طبق گزارش وبگاه آماری «Statista»، ارزش حجم فعلی داده های موجود در جهان رقمی بالغ بر ۴۹ میلیارد دلار است. امروزه همه نهادهای بزرگ به نحوی درحال تحلیل و آنالیز کلان داده ها هستند و از نتایج این بررسی ها در سیاستگذاری کلان خود استفاده می نمایند. در این نوشتار به بررسی نظرات متخصصان و ۵ پیشبینی محتمل در مورد آینده این حوزه، خواهیم پرداخت. ۱. حجم داده ها همچنان افزایش خواهد یافت و انتقال داده ها به فضای ابری سرعت می گیرد غالب کارشناسان این حوزه، اعتقاد دارند که روند تصاعدی افزایش حجم داده های ساخته شده، در آینده، همچنان تداوم خواهد یافت. شرکت «seagate»، از مؤسسات فعال در زمینه داده، در یکی از گزارش های خود با عنوان «Data Age ۲۰۲۵»، پیشبینی می کند که حجم جهانی داده، تا سال ۲۰۲۵، به ۱۷۵ زتابایت خواهد رسید. برای درک بهتر این حجم، میتوان از مثال فاصله زمین تا ماه استفاده نمود. اگر حجم داده های جهانی را در سال ۲۰۱۳، دو سوم فاصله زمین تا ماه در نظر بگیریم، این رقم تا سال ۲۰۲۵، به ۲۶ برابر این مسافت افزایش خواهد یافت. روند رشد اینترنت اشیا و افزایش تعداد کاربران اینترنت که از خدمات آنلاین و رسانه های اجتماعی استفاده می نمایند، مبنای این پیشبینی قرار گرفته است. ۲. یادگیری ماشینی، چشم انداز حوزه آنالیز کلان داده ها را متحول خواهد ساخت به عقیده متخصصان، یادگیری ماشینی، یکی از فناوری هایی است که در آینده کلان داده ها، نقش به سزایی ایفا می کند. انتظار می رود که توسعه یادگیری ماشینی این حوزه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. یادگیری ماشینی، به سرعت درحال رشد است. وی لی، مدیر ارشد شرکت اینتل، می گوید: «یادگیری ماشینی هر سال پیچیده تر می شود و متخصصان هنوز درکی از پتانسیل کامل آن ندارند.» این گزاره در عین جذابیت، تا حدودی ترسناک هم هست. ربات های هوشمند از یک سو زندگی را برای ما آسان می کنند و از طرفی، دخالت یادگیری ماشینی در مواردی چون تعیین صلاحیت افراد برای دریافت وام بانکی، چالش های اخلاقی گوناگونی را به وجود آورده است. ۳. تقاضا برای متخصصان حوزه داده افزایش خواهد یافت حوزه تخصصی علم داده، موقعیت شغلی جدیدی در خیلی از سازمان ها به حساب می آید. بر مبنای پیشبینی ها، احتیاج به این دست متخصصان به صورت مداوم در حال افزایش می باشد. با عنایت به رشد سریع حجم داده ها در جهان، افزایش چشم گیر تقاضا برای متخصصان حوزه علوم داده، به هیچ وجه دور از ذهن نیست. کلان داده ها بدون تحلیل و آنالیز دقیق، کاملاً بلا استفاده هستند و قرارگیری آنها در دستور کار آنالیز از جانب کارشناسان این حوزه است که به نتایج جنبه کاربردی می دهد. ۴. حریم خصوصی موضوعی داغ باقی می ماند دغدغه های کلان امنیت داده و حفظ حریم خصوصی، از زمان شکل گیری مفهوم حقوق شهروندی، مورد توجه بوده است. تداوم روند افزایش حجم داده ها، چالش های بیشتری را در این عرصه پدید آورده است. از آن جایی که سطح حفاظت از داده ها، هیچگاه نمی تواند با نرخ رشد حجم اطلاعات یکسان باشد، بنابراین، این مساله همچنان چالشی بزرگ برای کاربران و فعالان این حوزه خواهد بود. به صورت کلی، باآنکه خیلی از سازمان ها با سیاست های حفظ حریم خصوصی بعنوان یک روال قانونی پیش فرض برخورد می کنند، اما نگاه کاربران در این حوزه تا حدود زیادی تغییر کرده است. آنها درک می کنند که اطلاعات شخصی شان در خطر است و از همین روی به آن دسته از سازمان ها اعتماد می کنند که شفافیت داشته باشند و کنترل کاربر بر داده ها را تضمین کنند. ۵. داده های «سریع» و «قابل اجرا» در اولویت قرار می گیرند داده های «سریع» و «قابل اجرا»، دو گونه از اطلاعات هستند که پیشبینی می شود، نسبت به دیگر اقسام کلان داده ها، رشد بیشتری داشته باشند. داده های سریع، بر خلاف دیگر انواع کلان داده، امکان پردازش سریع و در لحظه را دارند. این دست داده ها از همین روی، ارزش بیشتری برای سازمان ها و شرکت ها دارند. داده های سریع، کاربران را به تعاملات آنی معتاد می کند. مشاغل به صورت مداوم درحال دیجیتالی شدن هستند و کاربران هم توقع بالاترین سطح خدمات شخصی سازی شده را از پلت فرم ها دارند. از همین روی، کارشناسان پیشبینی می کنند که تا سال ۲۰۲۵، حدود ۳۰ در صد از حجم داده ها را چنین اطلاعاتی تشکیل دهد. داده های قابل اجرا نیز، حلقه مفقود میان کلان داده و ارزش کسب و کار است. همانطور که پیش از این هم گفته شد، داده های بزرگ به خودی خود بدون تجزیه و تحلیل ارزش ندارند. این امر به جهت پیچیدگی حجم بالای کلان داده ها است. با پردازش داده ها به کمک بسترهای تحلیلی، سازمان ها می توانند اطلاعات را دقیق، استاندارد و قابل اجرا کنند. مبحث آینده حکمرانی داده در ایران، مساله ای است که در طول سالهای اخیر به دغدغه طیف گسترده ای از کارشناسان ایرانی این حوزه بدل شده است. در همین راستا، جواد آزادی، پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق ضد السلام، در گفتگو با خبرنگار مهر، اهمیت حکمرانی داده و مصادیق داخلی آنرا تشریح کرد: حکمرانی داده مفهومی است که در بخش های مختلف دولتی، خصوصی و مردمی در دنیا استفاده دارد، آنچه مهم می باشد این است که نقطه اتکای شما کدام بخش باشد و از کدام منظر به این مفهوم می نگرید، بعنوان مثال حکمرانی داده در سطح شرکت ها، از مدیریت و سازماندهی داده ها شروع می شود و در سطوح بالاتر به فراهم آوردن فرصت برابر برای ذی نفعان جهت دسترسی عادلانه به داده ها تعریف می شود و یا از منظر یک دولت عبارت است از نحوه به گردش درآوردن داده در عرصه های مختلف اجتماعی به نحوی که در آن عرصه اجتماعی زیست بوم خودش را ایجاد نموده و نظام سازی کند. وی اظهار داشت: اگر بخواهیم به مصادیق داخلی آن اشاره نماییم می توانیم به خدمات اختصاصی مسیریاب های نشان و بلد در مقایسه با مسیریاب های خارجی اشاره نمود وقتی برای مسیریاب های نشان و بلد امکان دسترسی به اطلاعات شهرداری ها مبتنی بر شماره پلاک اماکن و منازل در روی نقشه های این دو مسیریاب فراهم گردید و با به گردش درآوردن یک داده عمومی نظیر شماره پلاک، مزیت رقابتی برای این شرکتهای داخلی به وجود آمد که منجر به مهاجرت خودخواسته مردم به مسیریاب های بومی نشان و بلد شد. ۳ نوع حکمرانی داده در سطح جهان آزادی در ادامه ضمن اشاره به مدلها متداول حکمرانی داده در سطح جهانی اضافه کرد: به صورت کلی با سه رویکرد حکمرانی داده در سطح جهان مواجهه هستیم، نخستین رویکرد، در ارتباط با لیبرالیسم است، در کشورهای لیبرال و به صورت خاص آمریکایی ها که پلت فرم های اصلی فضای مجازی را در سلطه خویش دارند، حکمرانی داده را از مفهوم آزادی و مالکیت شروع کرده و با شعارهایی نظیر جریان آزاد اطلاعات و مالکیت شخصی داده ترویج می کنند. این رویکرد نگاه به طور عمده اقتصادی به داده دارد و داده در عصر مجازی را اهرمی در خدمت لیبرالیزاسیون جهانی می داند که فرصتی بی بدیل برای جمع آوری و پردازش اطلاعات را با اغراض علمی، تجاری و حتی سیاسی پدید آورده است. از این رو به گردش درآوردن داده، محور و تکیه اصلی حکمرانی داده در این رویکرد است و ارزش هایی مانند باز بودن [openness]، شفافیت، تقارن اطلاعات و بازار رقابت سالم، تأمین زیرساخت های لازم جهت درآمدزایی از داده و … ارزش هایی است که این رویکرد دنبال می کند. به نقل از ایشان، دومین رویکرد در ارتباط با نگاه های ناسیونالیستی و به صورت مشخص اروپایی ها است که از قرن هفده تاکید ویژه ای بر مرز و دولت-ملت دارند. اروپایی ها با تاکید بر حقوق خصوصی به مبحث حکمرانی داده ورود داشته اند و مقررات عمومی حفاظت از داده[GDPR] را با محوریت داده های خصوصی و حفظ حریم خصوصی طرح می کنند. در این رویکرد، بر ارزشی مانند شفافیت تاکید فراوانی می شود و حاکمیت را مکلف می کنند تا زمینه را برای نظارت عمومی و مطالبات مردمی فراهم آورد. این پژوهشگر تصریح کرد: بعنوان سومین رویکرد، چینی ها حکمرانی داده را تَبَعی می دانند و ذیل سلطه یا حاکمیت سایبری [Cyber Sovereignty] طرح می کنند. نگاه غالب ایشان، امنیت ملی است و نقطه آغاز حکمرانی داده را تعیین شاخص حساسیت داده می دانند و بیشتر از به گردش درآوردن داده بر روی حفاظت از داده تاکید دارند. در این رویکرد، حفاظت از داده، نه ذیل حریم خصوصی بلکه ذیل امنیت ملی تعریف می شود. در ادامه مدیر گروه حکمرانی فضای مجازی مرکز رشد در مورد آینده حوزه حکمرانی داده اضافه کرد: بسته به رویکرد اتخاذ شده، ما در آینده شاهد پیشرفت در حوزه های مختلف خواهیم بود. پیشبینی می کنم در نگاههای سوسیالیستی شرقی، استانداردهای طبقه بندی داده پیشرفتگی فراوانی پیدا کند، در این رویکرد، مفهوم حساسیت داده تعیین کننده حدود مجاز گردش داده است. به همین سبب استانداردها و تکنولوژی های طبقه بندی داده از طبقه بندی های عمومی به طبقه بندی های تخصصی و جزئی توسعه پیدا خواهد نمود و ما شاهد شکل گیری رگولاتورهای تخصصی جهت سنجش حساسیت داده های عمومی و یا داده های شخصی غیرخصوصی خواهیم بود. وی ادامه داد: در نگاههای لیبرالیستی غربی که بازار محوریت دارد، شاهد مدلهای جدید درآمد و سود خواهیم بود که از گردش داده درون زیست بوم ملی و جهانی شکل خواهد گرفت. همینطور فناوری های نوین نظیر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی و نسل پنجم ارتباطات به کمک این مهم آمده و سرعت و قدرت گردش اطلاعات در زیست بوم داده را توسعه خواهند داد. رویکرد ناسیونالیستی در حکمرانی داده هم با چالش های روز افزون صیانت از داده دست وپنجه نرم خواهد کرد، ظهور شبکه استارلینک و ساقط شدن بسیاری از ظرفیت های نظارتی GDPR، نمونه ای از این چالش هاست. آزادی با بیان بعضی از اقدامات صورت گرفته جهت تقویت حکمرانی داده در داخل کشور، اظهار داشت: اگر سمت نگاههای غربی حرکت نماییم، بایستی زمینه را برای حفاظت از داده های شخصی و همینطور گردش داده و انضباط آن فراهم آوریم؛ تا آن نقطه فاصله زیادی داریم از تأمین زیرساخت های حفاظت از حریم خصوصی نظیر رمزنگاری گرفته تا طراحی و اجرای سازوکارهای نظارت بر زیست بوم داده. شاید بتوان اشاره نمود که طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات که در آذر سال ۹۹ به تصویب شورایعالی فضای مجازی رسیده است، طرحی پیشرفته است و امیدواریم اجرایی هم بشود. اگر سمت نگاههای شرقی بیاییم ضرورتاً بایستی سازوکارهای سنجش حساسیت داده و رگولاتورهای تخصصی را در کشور توسعه دهیم که به نظر بخش هایی از طرح صیانت از حقوق کاربران با همه اشکالاتش به این مورد می پرداخت. درمجموع هنوز حکمرانی داده به صورت رسمی در نظام حقوقی و قانونی ما به رسمیت شناخته نشده است و خلأهای جدی در این حوزه داریم. چالشهای آینده ایران در حکمرانی داده آزادی به مبحث آینده حکمرانی داده در ایران اشاره نمود و اضافه کرد: ما در ایران چالش های جدی برای حکمرانی داده خواهیم داشت، از طرفی زیست بوم داده در حوزه های متنوعی بخصوص در بخش خصوصی و در شرایط خلأهای قانونی نظیر حقوق مالکیت معنوی، حریم خصوصی و … به نحو غیر منضبطی طی دهه گذشته شکل گرفته است و هرگونه اقدام آتی در جهت ساماندهی به این زیست بوم، باعث نارضایتی و اعتراض بخش خصوصی خواهد بود که از این بی انضباطی حداکثر بهره و انتفاع را از داده های شخصی و حتی خصوصی مردم کشور می برد. وی ادامه داد: از طرفی با خیزش و رستاخیز داده بخصوص با بسط همه جانبه فضای مجازی، ضرورتاً نیازمند یک محیط منضبط برای ادامه حیات این زیست بوم خواهیم بود و ناگزیر از ایجاد زیرساخت های تأمین حریم خصوصی و زیرساخت های جریان و به گردش درآمدن داده، در کشور خواهیم بود. زیرساخت هایی که هم حقوق مردم را تأمین می کند و هم بازار را برای عملکرد پویا خویش مبتنی بر تبادل داده آماده می سازد.
منبع: atijoo.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب